Eකැටපත් පවුර

දත්ත මාධ්‍යකරණය, අද්‍යතන මාධ්‍ය ක්ෂේත්‍රය තුළ භාවිත නව්‍ය ප්‍රපංචයකි. මෙය ගවේෂණාත්මක මාධ්‍යකරණය සමග පවතින්නේ අවියෝජනීය සබඳතාවකි. දත්ත මාධ්‍යකරණය (Data Journalism) වූ කලී  මාධ්‍ය පඨිතයක අන්තර්ගත කරුණු පැහැදිලි කිරීම හෝ තහවුරු කිරීම සඳහා සංඛ්‍යාත්මක දත්ත අනාවරණ කිරීමත් එකී දත්ත විශ්ලේෂණය කිරීමත්වේග තවත් අර්ථකථනයකට අනුව දත්ත මාධ්‍යකරණය යනු දත්ත සමග සිදුකෙරෙන මාධ්‍යකරණයයි. එනම්, සංකීර්ණ සංඛ්‍යා ලේඛන සංසන්දනාත්මකව, විශ්ලේෂණාත්මකව, තර්කානුකූලව යම් කරුණක් අනාවරණය කිරීම දත්ත මාධ්‍යකරණය යැයි හැඳින්වේ.

පුළුල් ගවේෂණාත්මක මාධ්‍යකරණයක දී මාධ්‍යකරුවා අතට පත්වන දහසකුත් සංඛ්‍යා ලේඛන දත්ත විශ්ලේෂණය පහසු කාර්යයක් නොවේ. ඒ සඳහා විශේෂිත දැනුමක් අවශ්‍යවේ. ප්‍රස්තාර, වගු, සංඛ්‍යාන ආදිය ඒ සඳහා භාවිත කිරීමට ඇතැම් විට සිදුවේ. දත්ත (Data) මෙන්ම මාධ්‍යකරණයද (Journalism) අර්බුදකාරී මෙන්ම ගැටලුකාරී සංදර්භයන් ද්විත්වයකි. අද්‍යතනය අංකිත (Digital) තාක්ෂණික වපසරියක සමස්ත සමාජ වෘත්තියක්ම ව්‍යුහගතවී ඇත. වර්තමානයේ සෑම සංසිද්ධියක්ම පාහේ අංකනයන් මගින් අර්ථකථනය කිරීමේ හැකියාව පවතී. එනම්, ඡායාරූප, වීඩියෝ, හඬ (Audio) පවා අර්ථ නිරූපණය වන්නේ බින්දු (Zeroes) සහ එක (One) මගිනි. මිනීමැරුම්, දේශපාලන ඡන්ද, දූෂණ වංචා, රෝග ආදී සෑම අංශයක්ම බින්දු සහ එක මගින් අර්ථ නිරූපණය කළ හැකිවේ. දත්ත මාධ්‍යකරණය සාම්ප්‍රදායික මාධ්‍යකරණය සමග එක් වීම මගින් පරිපූර්ණ මාධ්‍යකරණයක් බිහිවේ. ඒ වූ කලී ගවේෂණාත්මක මාධ්‍යකරණය තුළ යම් සංසිද්ධියක් තර්කානුකූල විශ්ලේශනයකට නතු කිරීම සඳහා දත්ත මාධ්‍යකරණයේ සහය අත්‍යවශ්‍යවේ.

සංකීර්ණත්වයෙන් යුත් ප්‍රවෘත්ති කතාංග (News Story) සරල ලෙසත් වඩාත් ග්‍රහක ගෝචර ලෙස ඉදිරිපත් කිරීමටත් පමණක් නොව මාධ්‍යකරණයෙහි දත්ත රැස් කිරීමේ ක්‍රියාවලිය සඳහාත් දත්ත විශ්ලේෂණ ක්‍රියාවලිය සඳහාත් දත්ත වර්ගීකරණය සඳහාත් අර්ථ නිරූපිත සඳහාත් දත්ත මාධ්‍යකරණය අද්‍යතන මාධ්‍යකරණයේ දී වඩා ඉවහල් වන වග ද ප්‍රකට කරුණකි. එමෙන්ම දත්ත මාධ්‍යකරණය සමාන්‍ය මාධ්‍යකරණය මෙන් නොව පූර්ණ වශයෙන්ම පරිගණකගතව සිදුවන ක්‍රියාවලියක් ලෙස සැලකෙන අතර දත්ත රැස් කිරීම දත්ත විශ්ලේෂණය දත්ත බෙදා හැරීම, දත්ත හුවමාරුව ආදී ක්‍රියාවලි සමස්තය පරිගණක ඇසුරෙහි සිදු කෙරේ. මෙකී මාධ්‍යකරණය පරිගණක සහයක වාර්තාකරණය (Computer Assisted Reporting- CAR) සමග ද සමීපස්ථ බවක් දක්වයි. 

පරිගණකගත තොරතුරු විශ්ලේෂණය හා දැනටමත් මාර්ග ගතව (Online) පවතින නිසි ක්‍රිමවේදයකට අනුගතව විශ්ලේෂණය කිරීම මෙකී පරිගණක සහයක වාර්තාකරණයේ දී ප්‍රමුඛත්වය හිමිවේ. තවත් අර්ථ දැක්වීමකට අනුව දත්ත මාධ්‍යකරණය හා පරිගණක සහයක මාධ්‍යකරණය අතර කැපී පෙනෙන වෙනසක් නොමැති බවට ද නිර්ණයවේ.

ගවේෂණාත්මක මාධ්‍යකරණයේ ආරම්භයේ සිට සිදු කරන ලද ස්වකීය පඨිතයේ සම්පූර්ණ මුහුණුවර දත්ත මාධ්‍යකරණයේ දත්ත විශ්ලේෂණ අදියර හේතුවෙන් වෙනස් වීමේ ප්‍රවණතාවක් ද පවතී. එනම් ගවේෂණාත්මක මාධ්‍යකරණයේ දී පඨිතය සඳහා දත්ත මාධ්‍යකරණ විසින් එල්ල කෙරෙන බලපෑම අතිශය ප්‍රබලවේ. සිදු කරමින් පවතින ගවේෂණාත්මක කාර්යය පූර්ණ ලෙස වෙනස් කිරීම සඳහා ද දත්ත මාධ්‍යකරණය හේතු සාධකවේ. එමෙන්ම මෙකී මාධ්‍යකරණය මගින්, සිදු කෙරෙමින් පවතින ගවේෂණාත්මක කාර්යයේ ඉදිරි දිශානතිය පිළිබඳ තීරණවලට එළඹීමටත් සිදු කෙරන ගවේෂණාත්මක කාර්යයේ දිශානතිය වෙනස් කිරීමටත් මෙකී දත්ත මාධ්‍යකරණයෙන් ප්‍රබල පිටුබලයක් හිමිවේ.

වරුණ සංජීව ලියනගේ

SC/PG/MAMM/70