සමාජ මාධ්ය හා තරුණ්‍යයේ හෙට දවස
ලෝකය තුළ සිදුවු තාක්ෂණික විපර්යාසයන් අතර නව මාධ්ය බිහිවීම යනු සමාජ ක්‍රියාවලියේ සුවිශේෂි සන්ධිස්ථානයකි. එය එසේ වන්නේ අද්‍යතන මානවයාට සිය මුලික අවශ්‍යතා තරමටම නව මාධ්ය ජීවිතයේ කොටසක් බවට පත්ව ඇති හෙයිනි.
මානව සංහතියේ ආරම්භයේ සිටම විවිධ තොරතුරු හුවමාරු කරගැනීමෙහි නිරත වූ මිනිසා සිය අදහස් ආකල්ප අන්‍යෝන්‍ය වශයෙන් හුවමාරු කරගනු ලැබුවේ සංඥා හා සංකේත භාවිතා කරමිනි. ප්‍රාථමික මිනිසා ක්‍රමයෙන් ශිෂ්ඨාචාර ගතවීමත් සමග තොරතුරු ලබාගැනීමේ සන්නිවේදන ක්‍රමවර්ධනය වන්නට විය. 21 වන සියවසේ අරම්භයත් සමග මුළු ලෝකයම විශ්ව ගම්මානයක් ( Global Village ) බවට පත් කරමින් අන්තර්ජාල මාධ්ය ලෝකයට බිහිවිය.
නූතන ගෝලීය සමාජයේ සංස්ථාවන් සහ ඒවායේ වේගවත් ව්‍යාප්තිය සඳහා සන්නිවේදන තාක්ෂණය මඟින් කරනු ලැබ ඇති බලපෑමේ ප්‍රමාණය පසුගිය දශක කිහිපය තුළ ලෝකයේ බොහෝ රටවල්වල දියුණූව දෙස බැලීමෙන් අවබෝධ කර ගත හැක.
පැවැති සාම්ප්‍රදායික සංහතික මාධ්‍යවලයන්ට අභියෝගයක් වෙමින් අන්තර්ජාල තාක්ෂණය ආශ්‍රිතව ගොඩනැඟුණු නව මාධ්ය තුළ බිහිවු ෆේස්බුක් (Facebook), ටිවිටර් ( Twitter), වට්ස්ඇප් ( Whats-app) වැනි සමාජ මාධ්ය මඟින් සමස්ත සමාජ විඥානයටම දැඩි බලපෑමක් සිදුකරමින් තිබේ.
ඒ අනුව එහි වැඩි බලපෑමක් සිදුව තිබෙන්නේ අන්තර්ජාල භාවිතය සමඟ නිතර බැඳී තරුණ පරපුරටයි.තාරුණ්‍ය යනු දිනෙන් දින අලූත්වන සිතිවිලි, ආකල්ප, අදහස් සමඟ ගොඩනැගෙන කාණ්ඩයකි. පසුගිය දශක කිහිපය පුරා තරුණ පරම්පරාව තම ජීවිතයේ අධ්‍යාපන, සංස්කෘතික, සමාජීය භාවිතාවන් සඳහා ආදේශන සපයා ගත්තේ අන්තර්ජාල ප්‍රමුඛ කොටගත් සමාජ මාධ්ය භාවිතාවන්ගෙන් බව පෙන්වාදිය හැකිය.
සමාජ මාධ්ය යනු ලොව පුරා සිටින පුද්ගලයින්ට අන්තර්ජාලය හරහා අන්තර් සම්බන්ධ වීමට, කතාබස් කිරීමට සහ අන්තර්ගතය බෙදා ගැනීමට, වීඩියෝ ඇමතුම් එහි පරිශීලකයින්ට ලබා දෙන වෙනත් බොහෝ ක්‍රියාකාරකම් අතරට සම්බන්ධ වන සියලුම යෙදුම් සහ වෙබ් අඩවි හෝ බ්ලොග් වලට ය. යම් පුද්ගලයෙකුට ඕනෑම සමාජ මාධ්‍යයක සාමාජිකයෙකු වීමට නම්, ඔහු හෝ ඇය පළමුව අවශ්‍යවන්නේ අන්තර්ජාල පහසුකමයි. අනතුරුව තාක්ෂණය පිළිබඳ සාක්ෂරතාව මත ඒ ඒ සමාජ මාධ්ය ජාලයන්හි ලියාපදිංචි වී අන්තර්ගතයට ප්‍රවේශ වීමට හැකියාව පවතී. ඒ අනුව එම සමාජ මාධ්‍යය වේදිකාවේදී තම අදහස් වෙනත් පරිශීලකයින් සමඟ බෙදා ගැනීමට හා කතාබස් කිරීමට හැකියාව ඇත. ෆෙස්බුක්, ට්විටර්, වට්ස්ඇප්, ස්නැප්චැට් වැනි පොදු සහ බහුලව භාවිතා වන සමාජ මාධ්‍යන්ගේ සිදුවන්නේ මෙම ක්‍රියාවලියයි.
පසුගිය දශක දෙක තුළ, සමාජ මාධ්‍යය ලොව පුරා මෙතරම් වර්ධනයක් ව්‍යාප්තියක් හා කීර්තියක් අත්පත්කර ගෙන ඇති අතර බොහෝ පර්යේෂකයන් මෙම සමාජ මාධ්ය වේදිකා සහ ඒවා ප්‍රජාවට ඇතිකරන බලපෑම පිළිබඳව වැඩිදුර අධ්‍යයනයන් සිදුකර තිබේ. විශේෂයෙන්ම තරුණ ප්‍රජාව අතරින් සෑම කෙනෙක්ම පාහේ අවම වශයෙන් එක් සමාජ මාධ්‍යය වේදිකාවක් සමඟ සම්බන්ධ වී සිටියද, මෙම සමාජ වෙබ් අඩවි සදාචාරය, හැසිරීම සහ අධ්‍යාපනය අනුව පවා සමාජයේ තරුණ තරුණියන්ගේ ජීවිතවලට විශාල බලපෑමක් කරන බව පැහැදිලිය.
සමකාලීන අන්තර්ජාල සන්නිවේදන අවකාශය තුළ විශේෂයෙන්ම තරුණ ප්‍රජාව මුහුණ දී ඇති ප්‍රධානතම අභියෝගයක් සමාජ ජාල සංස්කෘතිය මගින් මෙතෙක් පැවැති ජීවන ශෛලීන්, ආගම්, සංස්කෘතික විටිනාකම් හා නිෂ්පාදන දැඩි යටපත්කිරීමකට ලක්කර ඒ වෙනුවට නව ආදේශක හදුන්වාදීමයි.ඒ අනුව සමාජ මාධ්ය භාවිතාව තුළ විවිධ සංස්කෘතීන්, විශ්වාස, පුරුදු වැනි දෑට තරුණ පරපුර යොමුවී තිබේ.
අන්තර්ජාලය පරිහරණයේ වාසි මෙන්ම අවාසි පැවතිය ද අද්‍යතන තරුණ ප්‍රජාව එහි වාසිය නොව අවාසි සහගත දේට වැඩි නැඹුරුවක් පෙන්වයි. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මානසික මෙන්ම සාමාජීය, සොඛ්‍ය වශයෙන් ඔවුන් අර්බුදයන්ට මුහුණදී තිබීමයි.
විශේෂයෙන්ම ෆේස්බුක් (Facebook) ,ටිවිටර් ( Twitter), වට්ස්ඇප් ( Whats-app) වැනි සමාජ මාධ්ය වේදිකාවන් (Platform) සමඟ නිරතුරු යාවත්කාලීන වෙමින් සිටින තරුණ ප්‍රජාව ඒ මඟින් විවිධ අපචාරයන්ට ගොදුරුවන බව හදුනාගෙන තිබේ. ව්‍යාජ ගිණුම් සකස් කරමින්, වෙනත් නම්වලින් පෙනී සිටි පුද්ගලයින්ගෙන් මුදල් ලබාගැනීම, විවිධ අපරාධ සඳහා පුද්ගල කණ්ඩායම් ඒකරාශීකරණය වැනි දේ ඒ අතර ප්‍රධානයි.එසේම ෆේස්බුක් වැනි සමාජ මාධ්ය හරහා ගොඩ නඟා ගනු ලබන සමාජ සබඳතා හේතුවෙන් ලෝකයේ මිනිත්තු 40ට වරක් අපරාධයක් සිදුවන බව වාර්තා වී තිබේ.
සමාජ මාධ්ය වෙබ් අඩවි වැඩි පිරිසක් සම්බන්ධ කරගනමින් ඔවුන් යාවත්කාලීනව සිටින බවක් පෙනෙන්නට තිබුණද, එය සමාජීය වශයෙන් හුදෙකලා වීමට හේතු වන බව විද්වත් මතයයි. තරුණ තරුණියන් අතර මුහුණට මුහුණලා කටයුතු කිරීම අවම වී ඇත්තේ ඔවුන් වැඩි කාලයක් මෙම ජාලගත සමාජ වේදිකා සඳහා වැය කරන බැවිනි. විවිධ විද්‍යාඥයින් විසින් කරන ලද අධ්‍යයන ගණනාවකින් කරන ලද ඇගයීම්වලින් පෙනී යන්නේ සමාජ හුදකලාව යෞවන වයසේ හා තරුණ වයසෙ පසුවන්නන්ගේ කායික, චිත්තවේගී හා මානසික ගැටලු ගණනාවක් ඇති කළ හැකි බවයි. මෙය මානසික අවපීඩනය, කාංසාව සහ තවත් බොහෝ ගැටළු වලට තුඩු දිය හැකිය. එපමණක් නොව බොහෝ විට සන්නිවේදනයේ දී කෙටි අක්ෂර හා කෙටි යෙදුම් භාවිතයෙන් වචන අක්ෂර වින්‍යයාසය සහ වචන හා ආකෘතීන් අනිසි ලෙස භාවිතා කිරීමට ද හේතු වේ. මෙය අධ්‍යාපනය ලබන තරුණ ප්‍රජාවට වැඩි සෘණාත්මක බලපෑමක් ඇති කරන්නේ එය ඔවුන්ගේ භාෂා හැකියාවන්ට සෘජුවම බලපාන බැවිනි.
එසේම, අවුරුදු දහඅටකට අඩු යෞවන, යෞවනියන් සමලිංගිකත්වය සහ වෙනත් සාමාන්ය ලිංගික විෂමාචාර වැනි ලිංගික ක්‍රියාවන්ට අන්තර්ජාලය හරහා පෙළඹෙන බව දක්නට ලැබේ. සමහර සමාජ කණ්ඩායම් තුළ අන්තර්ජාලය හරහා ව්‍යාප්ත වන අසභ්‍ය අන්තර්ගතයන් පිළිබඳව ද මෙම යෞවනයින් නිරාවරණය කරයි. දුරාචාර සාහිත්‍යට සහ වීඩියෝ පටවලට මේ හරහා ප්‍රවේශය ලැබීම නිසා මෙය තරුණයින්ගේ සදාචාරය ද අඩපණ වීමටද හේතුවී ඇත.
සමාජ මාධ්ය වෙබ් අඩවිවල දීර්ඝ කාලයක් ගතකිරීම, තරුණයින් අතර ඵලදායිතාව අඩු කරයි. මෙය තරුණයින් ස්වයංපෝෂිත නොවීමට හේතු වන අතර ඒ වෙනුවට ඔවුන්ගේ දෙමව්පියන් සහ පවුල් මත යැපීම මත රඳා පවතී.
අන්තර්ජාලය හරහා සමාජ මාධ්‍යවල නාස්ති වන පැය ගණන ඵලදායී ක්‍රියාකාරකම් වෙත යොමු කළ හැකි අතර එමඟින් කෙනෙකුට ජීවනෝපායක් උපයා ගැනීමට හෝ අධ්‍යාපනයක් ලබාගැනීමට ජාලගත සමාජ මාධ්ය වේදිකාවන් මඟින් අවස්ථාව ලබා ගත හැකි බව පෙන්වාදිය යුතුය.
සමාජ මාධ්‍යය ද සයිබර් සොරකම් හා හිරිහැර සිදු කරන හොඳ වේදිකාවක් සපයන අතර මෙය අනන්‍යතා සොරකම් කිරීමේ අවස්ථා සහ සම්බන්ධ සිදුවීම්වලට තෝතැන්නකි. මෙය තරුණ තරුණියන්ට අවදානම් ගණනාවක් ඇති කරවන්නක් වන අතර ඔවුන්ගේ පෞද්ගලික තොරතුරු සොරකම් කළ හැකි බැවින් පරිශීලනයේදී වඩාත් අවධානයෙන් කටයුතු කළ යුතුවේ.
එසේම සමාජ මාධ්ය වේදිකා මගින් ප්‍රධාන වශයෙන් වෙනත් පුද්ගලයින්ගේ නම් හෝ දේශපාලන හෝ ආගමික කණ්ඩායම් වැනි වෙනත් උනන්දුවක් දක්වන කණ්ඩායම් වලට කැළලක් ඇති කිරීම අරමුණු කරගත් වැරදි තොරතුරු සහ ප්‍රවෘත්ති පැතිරවීම දිරිමත් කරයි. එවැනි කණ්ඩායම්වල සෘජු ඉලක්කය වන්නේද තරුණ ප්‍රජාවවේ. ඊට හේතුව වන්නේ තරුණයින් බොහෝ විට විමර්ශනයකින් තොරව අදාල කරුණු අන්තර්ග්‍රහණය කරගැනීමත් ඒ මඟින් සමාජ මතයක් හා පෙළඹවීමක් ඇතිකිරීමේ වැඩි හැකියාවක් ඔවුන්ට පැවතීමයි.
කෙසේ නමුත් ජාලගත සමාජ මාධ්ය වේදිකාවන් තුළින් තරුණ තරුණියන් සහ සමාජය කෙරෙහි ධනාත්මක බලපෑම් ද සිදුකරන බව පෙන්වාදිය යුතුය.සමාජ මාධ්ය තුළ ලොව සිදුවන සිදුවීම් පිළිබඳව යාවත්කාලීන කිරීම් ඇතුළත් වන අතර ඔවුන්ට ජාලගත වීමටත්, භෞතික හමුවීම්වලින් තොරව සෙසු තරුණයින් හා මිතුරන් සමඟ සම්බන්ධ වීමටත් හැකිව තිබේ.
උදාහණයක් ලෙස මෙරට අයෙකුට එක්සත් ජනපදයේ සිටින ඔහුගේ හෝ ඇයගේ මිතුරා සමඟ ජාලගත විය හැකි බැවින් එය මිතුරන් අතර දුරස්ථභාවය අඩු කරයි. මීට අමතරව, යෞවනයන්ට ඔවුන්ගේ වෘත්තීන්, ඔවුන්ගේ ජීවිතයේ වෙනත් මානයන් හා විශ්වාසය මත පදනම්ව සමාජ මාධ්ය වේදිකාවල පිටු සහ කණ්ඩායම් නිර්මාණය කළ හැකි අතර, එමඟින් වැඩි සම්බන්ධතා ගොඩනඟා ගැනීමටත්, ඔවුන්ගේ විෂයයන් සඳහා වැඩි අවස්ථාවන් විවෘත කිරීමටත් හැකි වේ. මෙය රැකියා විරහිත තරුණ තරුණියන් සඳහා වැඩි රැකියා අවස්ථා නිර්මාණය කිරීමට පවා හේතු විය හැකිය. බොහෝ තරුණ තරුණියන් පවසනනේ සමාජ මාධ්ය වේදිකා ඔවුන්ගේ ජීවිත විනෝදජනක, කාර්යක්ෂම හා පහසු කරවන අතර ඔවුන්ගේ ජීවන රටාව බවට පත්ව ඇති බවයි.
සමස්තයක් ලෙස අන්තර්ජාල සමාජ මාධ්ය තරුණ තරුණියන්ට ධනාත්මක හා සෘණාත්මක බලපෑම් ඇති කරන බව පැහැදිලිය. ඒ අනුව වෙබ් අඩවි භාවිතා කිරීම දිගටම කරගෙන යා යුතුද නැතිනම් ඒවායේ භාවිතය නැවැත්විය යුතුද යන්න පිළිබඳව නිගමනය කරනවා වෙනුවට සමාජ මාධ්ය භාවිතය සම්බන්ධයෙන් එහි ප්‍රතිගාමී හා අගතිගාමී තත්ත්වයන් පිළිබඳ නිවැරදි දැනුමක් හා භාවිතය සම්බන්ධයෙන් වු නිවැරදි මඟපෙන්වීමක් නිවස,පාසල, සේවා ස්ථානය යෞවනයින් සහ තරුණයින් වඩා සමීප ස්ථාන වලින් හා පුද්ගලයින්ගෙන් ලබාදීම අනිවාර්ය වේ. විශේෂයෙන්ම සමාජ මාධ්ය අනිසි ලෙස භාවිතා කිරීමේ හෝ අධික ලෙස භාවිතා කරන විට එයින් සිදුවන අහිතකර බලපෑම් පිළිබඳව ඔවුන්ට අනතුරු ඇඟවිය යුතුය. අධ්‍යාපන විෂය මාලාව මඟින් ද මේ පිළිබඳ නිවැරදි දැනුමක් හා අවබෝධයක් ලබාදෙන්නේ නම් මෙරට තරුණ පරපුර සමාජ මාධ්‍යයේ ධනාත්මක ප්‍රවේශයන් ඔස්සේ තමන්ටත් රටටත් යහපත් කාර්යභාරයක් ඉටුකරනු ඇත.
මනෝජ් බුද්ධික ආනන්ද
SC/MAMM/2018/2019/25
0 comments:
Post a Comment